sábado, 16 de abril de 2011

A CORZA BRANCA.Lenda literaria



Vou deixar aquí unha fermosa lenda literaria, escrita por Gustavo Adolfo Bécquer que como sabedes foi un poeta español do século XIX, como Rosalía. Para saber máis deste autor só tedes que premer enriba do seu nome.

Bécquer escribía en castelán, pero traducido soa aínda mellor, por iso aquí vai en galego, pero se queredes ler máis lendas del só tedes que pasar pola biblioteca.


A corza branca

Nun pequeno lugar de Aragón; e alá polos anos de mil trescentos e pico, vivía retirado na súa torre señorial un famoso cabaleiro chamado don Dinís, o cal logo de servir ao seu rei na guerra contra os infieis, descansaba naquel momento, entregado ao alegre exercicio da caza, das rudas fatigas dos combates. Aconteceu unha vez a este cabaleiro, achándose na súa favorita diversión acompañado da súa filla, cuxa beleza singular e extraordinaria blancura fixera que lle puxeran o sobrenome de Azucena, que como se lles entrase a máis andar o día eentretidoss en perseguir uns animais nun monte do seu feudo, tivo que acollerse, durante as horas da sesta, a un fondal por onde corría un regato, saltando de roca en roca cun ruído manso e agradable. Faría cousa dunhas dúas horas que don Dinís se atopaba naquel fermoso lugar, recostado sobre a miúda herba á sombra dun lamigueiro, departindo cos seus monteiros sobre como ía o día, e referíndose uns a outros as aventuras máis ou menosverdadeiras que na súa vida de cazadores lles aconteceran, cando polo alto da máis empinada ladeira e a través dos murmurios do vento que axitaba as follas das árbores, comezou a percibirse, cada vez máis cerca, o son dunha cinzarriña semellante á da guía dun rabaño. En efecto, era así, pois a pouco de escoiarse a cinzarriña comezaron a saltar por entre as matas de cantroxo e tomiño, e a descender á beira oposta do regato, ata uns cen cordeiros brancos como a neve, detrás dos cales, co seu caperuza calada para libertar a cabeza dos perpendiculares raios do sol, e o seu atado ao ombreiro na punta dun pau, apareceu o mozo que os conducía.

-Á mantenta de aventuras extraordinarias -exclamou ao velo un dos monteiros de don Dinís, dirixíndose ao seu señor-: aí tedes a Esteban o mozo, que dun tempo para acá anda máis bobo do que o fixo Deus, que non é pouco, e o cal pode facervos pasar un intre divertido referindo a causa dos seus continuos sustos.

-Pois que lle acontece a ese pobre diaño? -exclamou don Dinís con aire de curiosidade picada.

-Friorenta! -engadiu o monteiro en ton de mofa-: é o caso que, sen nacer en Venres Santo, nin estar sinalado coa cruz, nin acharse en relacións co demo, ao que se pode colexir dos seus hábitos de cristián vello, atópase, sen saber como nin por onde, dotado da facultade máis marabillosa que posuíu home algún, a non ser Salomón, de quen se di que sabía ata a linguaxe dos paxaros.

-E a que se refire esa facultade marabillosa? -Refírese -proseguiu o monteiro- a que, segundo el afirma, e xura e perjura por todo o máis sacro do mundo, os corzos que discorren por estes montes déronse de ollo para non deixalo en paz, sendo o máis gracioso do caso que en máis dunha ocasión sorprendeunos concertando entre si as burlas que ían facerlle, e despois que estas burlas leváronse a termo, oíu as grandes gargalladas con que as celebraban. Mentres isto dicía o monteiro, Constanza, que así se chamaba a fermosa filla de don Dinís, aproximouse ao grupo dos cazadores, e como demostrase a súa curiosidade por coñecer a extraordinaria historia de Esteban, un destes adiantouse ata o sitio onde o mozo daba de beber ao seu gando, e conduciuno a presenza do seu señor, que, para disipar a turbación e o visible encollemento do pobre mozo, apresurouse a saudarlo polo seu nome, acompañando ao saúdo cunha bondadosa sorriso.

Era Esteban un raparigo de dez e nove a vinte anos, fornido, coa cabeza pequena e afundida entre os ombreiros; os ollos pequenos e azuis, a mirada incerta e torpe como a dos albinos, o nariz romo, os beizos grosos e entreabiertos, a fronte calzada, a tez branca, pero ennegrecida polo sol, e o cabelo, que lle caía parte sobre os ollos e parte ao redor da cara, en guedellas ásperas e vermellas semellantes aos crines dun cabalo colorado. Isto, sobre pouco máis ou menos, era Esteban en canto ao físico; respecto da súa moral, podía asegurarse, sen temor de ser desmentido nin por el nin por ningunha das persoas que o coñecían, que era perfectamente simple, aínda que un tanto suspicaz e malicioso como bo rústico. Unha vez o mozo se repuxo do susto, dirixiulle a palabra don Dinís, e co ton máis serio do mundo, e finxindo un extraordinario interese por coñecer os detalles do suceso do que o seu monteiro falara fíxolle unha multitude de preguntas, á que Esteban comezou a contestar dun xeito evasivo, como querendo evitar explicacións sobre o asunto. Estreitado, con todo, polas interrogaciones do seu señor e polos rogos de Constanza, que parecía a máis curiosa e interesada en que o pastor referise as súas aventuras, decidióse este a falar, mais non sen antes dirixir á súa ao redor unha mirada de desconfianza, como temendo ser oído por outras persoas distintas das que as que alí estaban presentes, e de rascarse tres ou catro veces a cabeza tratando de reunir os seus recordos ou ganduxar o seu discurso, que ao fin comezou deste xeito.

-É o caso, señor, que segundo me dixo un preste de Tarazona, ao que acudín non ha moito para consultar as miñas dúbidas, co diaño non serven xogos, senón morra o conto, boas e moitas oracións a San Bertomeu, que é quen lle coñece as cóxegas, e deixarlo andar: que Deus, que é xusto e está alá arriba, proverá a todo. Firme nesta idea, decidira non volver dicir palabra sobre o asunto a ninguén, nin por nada; pero o farei hoxe por satisfacer a vosa curiosidade, e a fe, de seguro logo de todo, se o diaño mo toma en conta e torna a molestarme en castigo pola miña indiscreción, bos Evanxeos levo cosidos á pellica e coa súa axuda creo que, como outras veces, non me será inútil o garrote.

-Pero, imos -exclamou don Dinís, impaciente ao escoitar as digresiones do mozo, que ameazaba con non acabar nunca. déixate de dar voltas e vai ao asunto.

-A el vou -contestou con calma Esteban, que logo de dar un berro acompañado dun asubío para que se agrupasen os cordeiros que non perdía de vista e comezaban a espallarse polo monte, tornou a rascarse a cabeza e proseguiu así: -Por unha banda as vosas continuas excursións, e por outra o dálle que lle dás dos cazadores furtivos, que xa con trampa ou con ballesta non deixan res viva en vinte xornadas ao contorno, tiñan, non vai moito esgotado a caza nestes montes, ata o extremo de non atoparse un corzo neles nin por un ollo da cara. Falaba eu isto mesmo no lugar, sentado no soportal da igrexa, onde logo de acabada a misa do domingo adoitaba reunirme con algúns peóns dos que labran a terra de Veratón, cando algúns deles dixéronme:

-Pois, home, non sei a que se debe que ti non os topes, pois de nós podemos asegurarche que non baixamos unha vez ás hazas que non nos atopemos rastro, e fai tres ou catro días, sen ir máis lonxe, unha manda, que a xulgar polas pegadas debía comporse de máis de vinte, segáronlle antes de tempo unha peza de trigo ao santeiro da Virxe do Romeral.

-E cara a que sitio ía o rastro? -preguntei aos peóns, con ánimo de ver se topaba coa tropa.

-Cara ao fondal dos cantroxos -contestáronme.

Non botei en saco roto a advertencia, e aquela noite mesma fun a apostarme entre os lamigueiros. Durante toda ela estiven oíndo por acá e por alá, axiña lonxe como cerca, o bramido dos corzos que se chamaban uns a outros, e de cando en vez sentía moverse as ramas ás miñas costas; pero por máis que me fixen todo ollos, a verdade é que non puiden distinguir ningún. No entanto, ao romper o día, cando levei os cordeiros a auga, á beira deste río, como obra de dous tiros de fonda do sitio en que nos achamos, e nunha umbría de lamigueiros onde nin á hora de sesta se mete un raio de sol, atopei pegadas recentes dos corzos, algunhas ramas tronzadas, a corrente un pouco turbia e, o que é máis raro, entre o rastro das reses as pegadas duns pés pequeniños como a metade da palma da miña man sen ponderación algunha.

Ao dicir isto, o mozo instintivamente e ao parecer buscando un punto de comparación, dirixiu a vista cara ao pé de Constanza, que asomaba por baixo do brial, calzado dun precioso chapín de tafilete amarelo; pero como ao par de Esteban baixasen tamén os ollos don Dinís e algúns dos monteiros que o rodeaban, a fermosa nena apresurouse a escondelo, exclamando co ton máis natural do mundo

-Oh, non!; por desgraza, non os teño eu tan pequeniños, pois deste tamaño só se atopan nas fadas, cuxa historia nos refirenos trobadores.

-Pois non parou aquí a cousa -continuou o mozo cando Constanza rematou-, outra vez, estando noutro agocho por onde indubidablemente habían de pasar os corzos para dirixirse ao fondal, alá por volta da media noite rendeume un pouco o soño, aínda que non tanto que non abrise os ollos no mesmo punto en que crin sentir que as ramas se movían á miña ao redor. Abrín os ollos, segundo deixo dito; incorporeime con sumo coidado, e pondo atención a aquel confuso murmurio que cada vez soaba máis próximo, oín nos refachos do aire como berros e cantares estraños, gargalladas e tres ou catro voces distintas que falaban entre si, cun ruído semellante ao das raparigas do lugar, cando rindo e chanceando polo camiño volven en bandadas da fonte coas súas baldes na cabeza. Segundo colegía da proximidade das voces e do próximo ruidiño que facían as ramas ao romper para dar paso a aquela sarta de toliñas, ían saír da espesura a un pequeno rechán que formaba o monte no sitio onde eu estaba agochado, enteiramente ás miñas costas, tan cerca ou máis do que estou de vostede, oín unha nova voz fresca, fina e vibrante, que dixo... crédeo, señores, isto é tan seguro como que hei de morrer... dixo... moi claro estas propias palabras:

"Por aquí, por aquí, compañeiras, que está aí o bruto de Esteban!"

Ao chegar a este punto da relación do mozo, os circunstantes non puideron xa conter por máis tempo a risa que facía longo intre lles retozaba nos ollos, e dando renda ao seu bo humor, prorrumpieron nunha gargallada estrepitosa. Dos primeiros en comezar a rir e dos últimos en deixalo, foron don Dinís, que a pesar da súa finxida circunspección non puido menos de tomar parte no xeneral xúbilo, e a súa filla Constanza, a cal cada vez que miraba a Esteban todo suspenso e confuso, tornaba a rirse como unha tola ata o punto de saltarlle as bágoas aos ollos. O mozo, pola súa banda, aínda que sen atender ao efecto que a súa narración producira, parecía todo turbado e inquedo; e mentres os señores rían a sabor das súas inocentadas, el tornaba a vista a un lado e a outro con visibles mostras de temor e como querendo descubrir algo a través dos cruzados troncos das árbores.


-Que é iso, Esteban, que che sucede? -preguntoulle uns dos monteiros notando a crecente inquietude do pobre mozo, que xa fixaba as súas espantadas pupilas na filla risueña de don Dinís, xa as volvía ao seu ao redor cunha expresión asombrada e asustada.


-Sucédeme unha cousa moi estraña -exclamou Esteban-. Cando, logo de escoitar as palabras que deixo referidas, incorporeime con prontitude para sorprender á persoa que as pronunciou, unha corza branca como a neve saíu de entre as mesmas matas onde eu estaba agochado, e dando uns saltos enormes por cima das carrascas e os lentiscos, afastouse seguida dunha tropa de corzas da súa cor natural, e así estas como a branca que as ía guiando, non arroxaban bramidos ao fuxir, senón que se rían cunhas gargalladas cuxo eco xuraría que aínda me está soando nos oídos neste momento.


-¡Bah!... ¡ah!... Esteban -exclamou don Dinís con aire zumbón-, segue os consellos do preste de Tarazona; non fales dos teus encontros cos corzos amigos de burlas, non sexa que faga o diaño que ao fin perdas o pouco xuízo que tes; e pois xa estás provisto dos Evanxeos e sabes as oracións de San Bertomeu, volve aos teus cordeiros, que empezan a desbandarse polo fondal. Se os espíritos malignos tornan a incomodarte, xa sabes o remedio: Pater noster e fungueirazo..

O mozo, logo de gardar no zurrón un medio pan branco e un anaco de carne de xabaril e no estómago un valente grolo de viño que lle deu por orde do seu señor un dos palafreneiros, despidiose de don Dinís e a súa filla, e apenas andou catro pasos, comezou a voltear a fonda para reunir a pedradas os cordeiros. Como a esta sazón notase don Dinís que entre unhas e outras as horas da calor eran xa pasadas e o ventiño da tarde comezaba a mover as follas dos lamigueiros e a refrescar os campos, deu orde á súa comitiva para que prepararan as cabalerías que andaban pacendo soltas polo inmediato souto; e cando todo estivo a punto, fixo aceno aos uns para que soltasen as traíllas, e aos outros para que tocasen as trompas, e saíndo en multitude da lamigueira, proseguiu adiante a interrompida caza.

Entre os monteiros de don Dionís había un chamado Garcés, fillo dun antigo servidor da familia, e xa que logo o máis querido dos seus señores. Garcés tiña pouco máis ou menos a idade de Constanza, e desde moi neno estaba afeito previr o menor dos seus desexos e a adiviñar e satisfacer o máis leve dos seus caprichos. Pola súa man entretíñase en afiar nos intres de lecer as agudas saetas da súa ballesta de marfil; el domaba os poldros que había de montar a súa señora; el exercitaba nos ardides da caza aos seus cans favoritos e amaestraba aos seus falcóns, aos cales compraba nas feiras de Castela caperuzas vermellas bordadas de ouro. Entre outros monteiros, os paxes e a xente miúda do servizo de don Dinís, a exquisita solicitude de Garcés e o aprecio con que os seus señores o distinguían valéralle unha especie de xeral animadversión, e ao dicir dos envexosos, en todos aqueles coidados con que se adiantaba a previr os caprichos da súa señora, revelábase o seu carácter adulador e rastreiro. Non faltaban, con todo, algúns que, máis avisados ou maliciosos, creron sorprender na asiduidade do solícito mancebo algúns sinais de mal disimulado amor. Se en efecto era así, o oculto agarimo de Garcés tiña máis que sobrada desculpa na incomparable hermosura de Constanza. Faría falta un peito de rocha e un corazón de xeo para permanecer impasible un día e outro á beira daquela muller singular pola súa beleza e os seus raros atractivos. A Azucena do Moncaio, llamábana en vinte leguas á redonda, e ben merecía este sobrenome, porque era tan airosa, tan branca e tan loura, que, como ás azucenas, parecía que Deus a fiera de neve e ouro. E, con todo, entre os señores comarcanos murmurábase que a fermosa castelá de Veratón non era tan limpa de sangue como bela e que, a pesar das súas trenzas louras e a súa tez de alabastro, tivera por nai unha xitana. O de certo que puidese haber nestas murmuraciones ninguén puido nunca dicilo, porque a verdade era que don Dinís tivo unha vida bastante azarosa na súa mocidade, e logo de combater longo tempo baixo a conduta do monarca aragonés, do cal solicitou entre outras mercedes o feudo do Moncaio, marchou a Palestina, onde andou errante algúns anos, para volver e rematar pechándose no seu castelo de Veratón cunha filla pequena, nacida sen dúbida naqueles países remotos. O único que podía dicir algo sobre a da misteriosa orixe de Constanza, pois acompañou a don Dionís nas súas afastadas peregrinacións, era o pai de Garcés, e este morrera facía bastante tempo, sen dicir unha soa palabra sobre o asunto nin ao seu propio fillo, que varias veces e con mostras de grande interese llo preguntara. O carácter, axiña que retraído e melancólico como bullicioso e alegre de Constanza, a estraña exaltación das súas ideas, os seus extravagantes caprichos, os seus nunca vistas costumes, ata a particularidade de ter os ollos e as cellas negros como a noite, sendo branca e loura como o ouro, contribuíran a dar pábulo ás faladurías dos seus conveciños, e aínda o mesmo Garcés, que tan intimamente a trataba, chegara a persuadirse que a súa señora era algo especial e non se parecía ás demais mulleres. Presente á relación de Esteban, como os outros monteros, Garcés foi seica o único que oíu con verdadeira curiosidade os pormenores da súa incrible aventura, e aínda que non puido menos de sorrir cando o mozo repetiu as palabras da corza branca, dende que abandonou o souto no que estiveran descansando comezou a revolver na súa mente as máis absurdas imaxinacións.

-Non cabe dúbida que todo iso de falar as corzas é pura aprensión de Esteban, que é un completo parbán -dicía entre si o mozo monteiro mentres que, xinete nun poderoso alazán, seguía paso a paso o palafrén de Constanza, a cal tamén parecía mostrarse un tanto distraída e silenciosa, e retirada do tropel dos cazadores, case non tomaba parte na festa

-Pero quen di que no que refire ese simple non existirá algo de verdade? -proseguiu pensando o mozo-. Cousas máis estrañas vimos no mundo, e unha corza branca ben pode habela, posto que se se ha de dar crédito ás cantigas do país, San Huberto, patrón dos cazadores, tiña unha. Oh, si eu puidese coller viva unha corza branca para ofrecerlla á miña señora!

Así pensando e discorrendo pasou Garcés a tarde, e cando xa o sol comezou a esconderse por detrás das veciñas lombas e don Dinís mandou volver grupas á súa xente para volver ao castelo, separóse sen ser notado da comitiva e botou en busca do pastor polo máis espeso e intrincado do monte. A noite pechara case por completo cando don Dinís chegaba ás portas do seu castelo. Acto continuo dispusiéronle unha cea lixeira e sentou coa súa filla á mesa.

-E Garcés onde está? -preguntou Constanza, notando que o seu monteiro non se atopaba alí para servila como tiña de costume.

-Non sabemos -apresuráronse a contestar os outros servidores-; desapareceu de entre nós preto do fondal , e esta é a hora en que aínda non o vimos. Neste punto chegou Garcés todo sufocado, cuberta aínda de suor a fronte, pero coa cara máis feliz e satisfeita que puidese imaxinar.

-Perdoádeme, señora -exclamou, dirixíndose a Constanza-, perdoádeme se faltei un momento á miña obrigación; pero alá de onde veño a todo o correr do meu cabalo, como aquí, só me ocupaba o servirvos.

-En servirme? -repetiu Constanza-: non comprendo o que queres dicir.

-Si, señora, en servirvos -repetiu o mozo-, pois pescudei que é verdade que a corza branca existe. A máis de Esteban, dano por seguro outros varios pastores, que xuran tela visto máis dunha vez, e con axuda dos que espero en Deus e no meu patrón San Huberto que antes de tres días, viva ou morta, traeréivola ao castelo.

-Bah!... Bah!. -exclamou Constanza con aire de zumba, mentres facían coro ás súas palabras as risas máis ou menos disimuladas dos circunstantes-; déixate de cacerías nocturnas e de corzas brancas: mira que o diaño deu na flor de tentar aos simples, e se te empeñas en andarlle aos talóns, vai dar que rir contigo como co pobre Esteban.

-Señora -interrompeu Garcés con voz entrecortada e disimulando no posible a xenreira que lle producía o burlón xúbilo dos seus compañeiros-, eu non me vin nunca co diaño, e, por conseguinte, non sei aínda como as gasta; pero comigo xúrovos que todo poderá facer menos dar que rir, porque o uso dese privilexio só en vos sei toleralo. Constanza coñeceu o efecto que a súa burla producira no namorado novo; pero desexando apurar a súa paciencia ata o último, tornou a dicir no mesmo ton:

-E se ao dispararlle te saúda con algunha risa do xénero da que oíu Esteban, ou se che ri no nariz, e ao escoitar as súas sobrenaturais gargalladas cáeche a ballesta das mans, e antes de reporte do susto xa desapareceu a corza branca máis lixeira que un lóstrego?

-Oh! -exclamou Garcés-: en canto a iso, estade segura que como eu a tope a tiro de ballesta, aínda que me faga máis monos que un xograr, aínda que me fale, non xa en romance, senón en latín, como o abade de Munilla, non vai marchar sen un arpón no corpo.

Neste punto do diálogo terció don Dinís, e cunha desesperante gravidade a través da que se adiviñaba toda a ironía das súas palabras, comezou a darlle ao xa molesto mozo os consellos máis orixinais do mundo, para o caso de que se atopase de mans a boca co demo convertido en corza branca. A cada nova ocorrencia do seu pai, Constanza fixaba os seus ollos no atribulado Garcés e rompía a rir como unha tola, en tanto que os outros servidores esforzaban as burlas coas súas miradas de intelixencia e o seu mal encuberto gozo. Mentres durou a cea prolongóse esta escena, en que a credulidad do mozo monteiro, foi por dicilo así, o tema obrigado do xeral xúbilo; de modo que cando se levantaron os panos, e don Dionís e Constanza retiráronse ás súas habitacións, e toda a xente do castelo entregouse ao repouso.

Garcés permaneceu un longo espazo de tempo irresoluto, dubidando se, a pesar das burlas dos seus señores, proseguiría firme no seu propósito ou desistiría completamente da empresa. -Que demos! -exclamou saíndo do estado de incerteza en que se atopaba:

- Maior mal do que me sucedeu non pode sucederme, e se pola contra, é verdade o que nos contou Esteban... oh, entón, como hei de saborear o meu triunfo!

Isto dicindo, armou o seu ballesta, non sen haberlle feito antes o sinal da cruz na punta de virala, e colocándoa ás costas dirixiuse á poterna do castelo para tomar o camiño do monte. Cando Garcés chegou aofondal e ao momento en que, segundo as instrucións de Esteban, debía agardar a aparición das corzas, a lúa comezaba a remontarse con lentitude por detrás dos próximos montes. A forza de ser bo cazador e práctico no oficio, antes de elixir un punto á mantenta para colocarse á espreita das reses, andou un bo intre de acá cara alá examinando ascongostras e camiños veciños, a disposición das árbores, os accidentes do terreo, as curvas do río e a profundidade das súas augas. Para rematar, logo de terminar este minucioso recoñecemento do lugar en que se atopaba, agochouse nunha barranca xunto a uns lamigueiros de copas elevadas e escuras, a cuxo pé medraban unhas matas de lentisco, altas o bastante para ocultar a un home botado en terra. O río, que desde as mofosass rochas onde tiña o seu nacemento viña seguindo as sinuosidades do Moncaio, a entrar no fondal por unha vertente, deslizándose dende alí bañando o pé dos salgueiros que sombreaban as súas beiras, ou ogando con alegre murmurio entre as pedras rodadas do monte, ata caer nunha fondura próxima ao lugar que servía de agocho ao monteiro. Os álamos, cuxas prateadas follas movía o aire cun rumor dulcísimo, os salgueiros que inclinados sobre a limpa corrente humedecían nela as puntas das súas desmaiadas ramas, e os apertados carrascais por cuxos troncos subían e enredábanse as madreselvas e as campaniñas azuis, formaban un espeso muro de follaxe ao redor do remanso do río. O vento, axitando os frondosos pavillóns de verdura que derramaban en torno da súa flotante sombra, deixaba penetrar a intervalos un furtivo raio de luz, que brillaba como un lóstrego de prata sobre a superficie das augas inmóbiles e profundas. Oculto tras as matogueiras, co oído atento ao máis leve rumor e a vista cravada no punto onde segundo os seus cálculos debían aparecer as corzas, Garcés esperou inutilmente un gran espazo de tempo. Todo permanecía ao seu ao redor sumido nunha profunda calma. Aos poucos, e ben fose que o peso da noite, que xa pasara da metade, comezase a deixarse sentir, ben que o afastado murmurio da auga, o penetrante aroma das flores silvestres e as caricias do vento comunicasen aos seus sentidos o doce sopor en que parecía estar impregnada a Natureza toda, o namorado mozo que ata aquel punto estivera entretido revolvendo na súa mente as máis fermosas imaxinacións, comezou a sentir que as súas ideas se elaboraban con máis lentitude e os seus pensamentos tomaban formas máis leves e indecisas. Logo de mecerse un instante nese vago espazo que media entre a vixilia e o soño, entornó ao fin os ollos, deixou escapar a ballesta das súas mans e quedou profundamente durmido. Cousa de dúas horas ou tres faría xa que o mozo monteiro roncaba a perna solta, gozando a todo sabor dun dos soños máis apracibles da súa vida, cando de súpeto entreabrió os ollos sobresaltado, e incorporándose a medias cheo aínda dese estupor do que se volve en si de improviso logo dun soño profundo. Nos refachos do aire e confundido cos leves rumores da noite, creu percibir un estraño rumor de voces delgadas, doces e misteriosas que falaban entre si, rían ou cantaban cada cal pola súa banda e unha cousa diferente, formando unha algarabía tan ruidosa e confusa como a dos paxaros que espertan ao primeiro raio do sol entre as frondas dun bosque. Este estraño rumor só se deixou oír un instante, e despois todo volveu quedar en silencio.

-Sen dúbida soñaba coas parvadas que nos referiu o pastor-exclamou Garcés fregando os ollos con moita calma, e na firme persuasión de que canto crera oír non era máis que esa vaga pegada da ilusión que queda, ao espertar, na imaxinación, como queda no oído a última cadencia dunha melodía despois que expirou tremendo a última nota. E dominado pola invencible languidez que embargaba os seus membros, ía a reclinar de novo a cabeza sobre o céspede, cando tornou a oír o eco distante daquelas misteriosas voces que, acompañándose do rumor do aire, da auga e das follas cantaban así:

CORO

«O porteiro que velaba no alto da torre ha reclinado a súa pesada cabeza no muro.

Ao cazador furtivo que esperaba sorprender a res, sorprendeuno o soño.

O pastor que agarda o día consultando as estrelas, dorme agora e durmirá ata o amencer.

Raíña das ondinas, segue os nosos pasos.

Ven a mecerte nas ramas dos salgueiros sobre o feixe da auga.

Ven a embriagarte co perfume das violetas que se abren entre as sombras.

Ven a gozar da noite, que é o día dos espíritos.»

Mentres flotaban no aire as suaves notas daquela deliciosa música, Garcés mantívose inmóbil. Despois que se desvaneceu, con moita precaución apartou un pouco as ramas, e non sen experimentar algún sobresalto viu aparecer as corzas, que en multitude e salvando as matogueiras con lixeireza incrible unhas veces, deténdose como a escoitar outras xogandoo entre si, xa escondéndose entre a espesura, xa saíndo novamente á senda, baixaban do monte con dirección ao remanso do río. Diante das súas compañeiras, máis áxil, máis linda, máis xoguetona e alegre que todas, saltando, correndo, parándose e tornando a correr, de modo que parecía non tocar o chan cos pés, ía a corza branca, cuxo estraña cor destacaba como unha fantástica luz sobre o escuro fondo das árbores. Aínda que o mozo sentíase disposto a ver en canto o rodeaba algo de sobrenatural e marabilloso, a verdade do caso era que, prescindindo da momentánea alucinación que turbou un instante os seus sentidos, finxíndolle músicas, rumores e palabras, nin na forma das corzas, nin nos seus movementos nin nos curtos bramidos con que parecían chamarse, había nada con que non debese estar xa moi familiarizado un cazador práctico nesta clase de expedicións nocturnas. A medida que refugaba a primeira impresión, Garcés comezou a comprendelo así, e ríndose interiormente da súa incredulidade e o seu medo, desde aquel instante só se ocupou en pescudar, tendo en conta a dirección que seguían, o punto onde se achaban as corzas. Feito o cálculo, colleu a ballesta entre os dentes, e arrastrándose como unha culebra por detrás dos lentiscos, foi situarse obra duns corenta pasos máis lonxe do lugar en que antes se atopaba. Unha vez acomodado no seu novo agocho esperou o tempo suficiente para que as corzas estivesen xa dentro do río, a fin de facer o tiro máis seguro. Apenas empezou a escoitarse ese ruído particular que produce a auga que se bate a golpes ou se axita con violencia, Garcés comezou a levantarse pouquiño a pouco e coas maiores precaucións, apoiándose na terra primeiro sobre a punta dos dedos, e despois cunha dos xeonllos. Xa de pé, e cerciorándose ás apalpadelas de que o arma estaba preparada, deu un paso cara a adiante, alargou o pescozo por encima dos arbustos para dominar o remanso, e tendeu a ballesta; pero no mesmo punto en que, a par da ballesta, tendeu a vista buscando o obxecto que había de ferir, escapouse dos seus beizos un imperceptible e involuntario berro de asombro. A lúa, que fora remontándose con lentitude polo ancho horizonte, estaba inmóbil e como suspendida na metade do ceo. A súa doce claridade alagaba o soto, abrillantaba a intranquila superficie do río, e facía ver os obxectos como a través dunha gasa azul. As corzas desapareceran. No seu lugar, cheo de estupor e case de medo, viu Garcés un grupo de bellísimas mulleres, das cales unhas entraban na auga jugueteando, mentres as outras acababan de desposuírse das lixeiras túnicas que aínda ocultaban á codiciosa vista o tesouro das súas formas. Neses lixeiros e cortados soños da mañá, ricos en imaxes risueñas e voluptuosas, soños diáfanos e celestes como a luz que entón comeza a transparentarse a través das brancas cortinas do leito, non houbo nunca imaxinación de vinte anos que bosquejase coas cores da fantasía unha escena semellante á que se ofrecía naquel punto aos ollos do atónico Garcés. Desposuídas xa das súas túnicas e os seus veos de mil cores, que destacaban sobre o fondo suspendidos das árbores ou arroxados con descoido sobre a alfombra do céspede, as raparigas discorrían ao seu pracer polo soto, formando grupos pintorescos, e entraban e saían na auga, facéndoa saltar en faíscas luminosas sobre as flores da marxe como unha miúda choiva de rocío. Aquí unha delas, branca como o vellón dun cordeiro, sacaba a súa cabeza loura entre as verdes e flotantes follas dunha planta acuática, da cal parecía unha flor a medio abrir, cuxo flexible talo máis ben adiviñábase que se vía tremer debaixo dos infinitos círculos de luz das ondas. Outra alá, co cabelo solto sobre os ombreiros, mecíase suspendida da rama dun salgueiro sobre a corrente do río, e os seus pequenos pés, cor de rosa, facían unha raia de prata ao pasar rozando a tersa superficie. En tanto que estas permanecían recostadas aínda ao bordo da auga cos ollos azuis adormidos, aspirando con voluptuosidad o perfume das flores e estremecéndose lixeiramente ao contacto da fresca brisa, aquelas danzaban en vertixinosa rolda, entrelazando caprichosamente as súas mans, deixando caer atrás a cabeza con delicioso abandono, e ferindo o chan co pé en alternada cadencia. Era imposible seguilas nos seus áxiles movementos, imposible abarcar cunha mirada os infinitos detalles do cadro que formaban, unhas correndo, xogando e perseguíndose con alegres risas por entre o labirinto das árbores; outras asucando a auga como un cisne e rompendo a corrente co levantado seo; outras, en fin, mergullándose no fondo, onde permanecían longo intre para volver á superficie, traendo unha desas flores estrañas que nacen escondidas no leito das augas profundas. A mirada do atónito montero vagaba absorta dun lado a outro, sen saber onde fixarse, ata que, sentado baixo un pavillón de verdura que parecía servirlle de dosel, e rodeado dun grupo de mulleres todas a cal máis belas, que a axudaban a desposuírse das súas ligerísimas vestiduras, creu ver o obxecto das súas ocultas adoracións: a filla do nobre don Dionís, a incomparable Constanza. Marchando de sorpresa en sorpresa, o namorado mozo non se atrevía xa a dar crédito nin ao testemuño dos seus sentidos, e creíase baixo a influencia dun soño fascinador e enganoso. No entanto, pugnaba en balde por persuadirse de que todo canto vía era efecto do desamaño da súa imaxinación; porque mentres máis a miraba, e máis amodo, máis se convencía de que aquela muller era Constanza. Non podía caber dúbida, non; seus eran aqueles ollos escuros e sombreados de longas pestanas, que apenas bastaban a amortecer a luz das súas pupilas; súas aquela loura e abundante cabeleira que, logo de coroar a súa fronte, derramábase polo seu branco seo e as súas redondas costas como unha fervenza de ouro; seus, en fin aquel pescozo airoso, que sostiña o seu lánguida cabeza, lixeiramente inclinada como unha flor que se rende ao peso das pingas de rocío, e aquelas voluptuosas formas que el soñara tal vez, e aquelas mans semellantes a feixes de xasmíns, e aqueles pés diminutos, comparables só con dous pedazos de neve que o sol non puido derretir e que á mañá blanquean entre a verdura. No momento en que Constanza saíu do bosquecillo, sen veo algún que ocultase aos ollos do seu amante os escondidos tesouros do seu hermosura, as súas compañeiras comezaron novamente a cantar estas palabras cunha melodía dulcísima.

CORO

«Xenios do aire, habitadores do luminoso éter, vide envolvidos nun jirón de néboa prateada.

Silfos invisibles, deixade o cáliz dos entreabiertos lirios,

vide nos vosos carros de nácar, aos que voan uncidas as bolboretas.

Larvas das fontes, abandonade o teito de brión e caede sobre nós en miúda choiva de perlas.

Escaravellos de esmeralda, luciérnagas de lume, bolboretas negras, vide!

E vide vós todos, espíritos da noite, vide zumbando como un enxame de insectos de luz e de ouro.

Vide, que xa o astro protector dos misterios brilla na plenitude da súa fermosura.

Vide, que chegou o momento das transformacións marabillosas.

Vide, que os que vos aman espéranvos impacientes.»

Garcés, que permanecía inmóbil, sentiu ao oír aqueles cantares misteriosos que o áspid dos ciumes lle mordía o corazón, e obedecendo a un impulso máis poderoso que a súa vontade, desexando romper dunha vez o encanto que fascinaba os seus sentidos, separou con man trémula e convulsa o ramaje que lle ocultaba, e dun só salto púxose na marxe do río. O encanto rompeu, desvanecióse todo como o fume, e ao tender en torno seu a vista, non viu nin oíu máis que o bullicioso tropel con que as tímidas corzas, sorprendidas no mellor dos seus nocturnos xogos, fuxían espantadas da súa presenza, unha por aquí, outra por alá, cal salvando dun salto as matogueiras, cal gañando a cen a trocha do monte.

-Oh!, ben dixen eu que todas estas cousas non eran máis que fantasmagorías do diaño -exclamou entón o montero- pero por fortuna esta vez andou un pouco torpe deixándome entre as mans a mellor presa. E, en efecto, era así: a corza branca, desexando escapar polo soto, lanzouse entre o labirinto das súas árbores, e enredándose nunha rede de madreselvas, loitaba en balde por soltarse. Garcés encarouna a ballesta; pero no mesmo punto en que ía ferila, a corza volveuse cara ao monteiro, e con voz clara e aguda detivo a súa acción cun berro, dicíndolle:

-Garcés, que vas facer?

O mozo vacilou e, logo dun instante de dúbida, deixou caer ao chan o arma, espantado á soa idea de poder ferir á súa amada. Unha sonora e estridente gargallada veu sacarlo ao fin do seu estupor; a corza branca aproveitara aqueles curtos instantes para acabarse de desenredar e fuxir lixeira como un lóstrego, ríndose da burla feita ao monteiro.

-Ah! condenado enxendro de Satanás -dixo este con voz espantosa, recollendo a ballesta cunha rapidez indicible-; pronto cantaches a vitoria, pronto che criches fóra do meu alcance; e dicindo isto, deixou voar a saeta, que partiu asubiando e foi a perderse na escuridade do soto, no fondo do cal soou ao mesmo tempo un berro, ao que seguiron despois uns xemidos sufocados.

-Meu Deus! -exclamou Garcés ao percibir aqueles queixumes angustiosos-. Deus, se será verdade!

E fóra de si, como tolo, sen darse conta apenas do que pasaba, correu na dirección en que disparara a saeta, que era a mesma en que soaban os xemidos. Chegou ao fin; pero ao chegar, os seus cabelos levantáronse como pinchos de ourizo de horror, as palabras anoáronse na súa gorxa e tivo que agarrarse ao tronco dunha árbore para non caer a terra. Constanza, ferida pola súa man, expiraba alí á súa vista, revolcándose no seu propio sangue, entre as agudas silvas do monte.

No hay comentarios:

Publicar un comentario